Czym jest opłata adiacencka i kiedy należy ją uiścić?

Dokonując podziału nieruchomości należy liczyć się z koniecznością uregulowania opłaty adiacenckiej. Nieuiszczenie jej może bowiem doprowadzić do egzekucji komorniczej. Kiedy należy dokonać opłaty adiacenckiej i w jaki sposób jest ona naliczana?
Czym jest opłata adiacencka?
Pojęcie opłaty adiacenckiej uregulowane zostało w Ustawie o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Stanowi ona tak naprawdę podatek od wzrostu wartości nieruchomości. Należy ją jednak odróżnić od opłaty planistycznej, która może zostać naliczona w przypadku wzrostu wartości nieruchomości na skutek zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W przeciwieństwie do niej, opłata adiacencka może zostać naliczona w trzech, wyszczególnionych w Ustawie, przypadkach:
1) wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej podziału na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego;
2) wzrostu wartości nieruchomości na skutek podziału lub scalenia, mającego na celu poprawę konfiguracji nieruchomości (np. uzyskanie dostępu do drogi publicznej);
3) wzrostu wartości nieruchomości na skutek wybudowania urządzeń infrastruktury technicznej (np. sieć wodociągowa, sieć kanalizacyjna, sieć gazowa itp.) ze środków Skarbu Państwa, środków pozyskanych z dofinansowania przez Unię Europejską lub innych środków zagranicznych.
Wysokość opłaty adiacenckiej
Decyzję o konieczności dokonania opłaty adiacenckiej wydaje prezydent miasta, burmistrz lub wójt. Może ją wydać w ciągu 3 lat od:
- dnia uprawomocnienia się decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości,
- dnia, w którym zostały stworzone warunki pozwalające na podłączenie nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej,
- dnia,w którym nastąpiła poprawa konfiguracji nieruchomości (np. został oddana do użytkowania droga dojazdowa).
Wysokość opłaty adiacenckiej ustala Rada Gminy, na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego, który szacuje wzrost wartości nieruchomości. Zgodnie z przepisami Ustawy, wysokość opłaty adiacenckiej nie może przekroczyć:
- 30% wzrostu wartości nieruchomości, który nastąpił na skutek podziału dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego,
- 50% wzrostu wartości nieruchomości, który nastąpił na skutek podziału lub scalenia,
- 50% wzrostu wartości nieruchomości, który nastąpił na skutek budowy urządzeń infrastruktury technicznej.
Termin dokonania opłaty adiacenckiej to 14 dni od uprawomocnienia się decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckie. Od decyzji przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości może wystąpić do Urzędu Gminy z wnioskiem o rozłożenie opłaty adiacenckiej na raty, płatne co roku na okres do 10 lat. W przypadku tym należność z tytułu opłaty zostaje zabezpieczona poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości i wpis do księgi wieczystej.